Ψυχομετρικά τεστ επαγγελματικού προσανατολισμού

psychometrika_test«Η γνώση δεν έρχεται κοιτάζοντας προς τα έξω αλλά κοιτάζοντας προς τα μέσα» Ηράκλειτος

Προσωπικότητα

«Μου ταιριάζει αυτό που θέλω να κάνω ή που ήδη κάνω;»

Χαρακτηριστικά όπως η αυτοπεποίθηση, η κοινωνικότητα, η αντοχή, η εφευρετικότητα, επηρεάζουν άμεσα την επαγγελματική πορεία και την απόδοσή μας στην εργασία. Ένας άνθρωπος κλειστός, με χαμηλή εμπιστοσύνη στους άλλους και συναισθηματική αστάθεια θα είχε δυσκολία ν’ ανταποκριθεί στις απαιτήσεις μιας θέσης στην εξυπηρέτηση πελατών μιας εταιρίας, ενώ θα μπορούσε να είναι ενδεχομένως πολύ καλός στο τμήμα παραγωγής της. Επίσης, ένας άνθρωπος με έντονη κυριαρχικότητα και χαμηλή συμμόρφωση στους κανόνες δύσκολα θα κατάφερνε να εργαστεί στα σώματα ασφαλείας όπου απαιτείται απόλυτος σεβασμός στην ιεραρχία και ακριβής εκτέλεση εντολών. Άνθρωποι με εντυπωσιακά πνευματικά προσόντα μπορεί να αποτύχουν σε καριέρες που δεν τους ταιριάζουν ενώ άλλοι με πολύ λιγότερα πνευματικά προσόντα να εξελιχθούν σημαντικά, αξιοποιώντας τα δυνατά σημεία της προσωπικότητάς τους και τη συναισθηματική τους νοημοσύνη.

Ερωτηματολόγιο Προσωπικότητας

Το πιο ευρέως ανά τον κόσμο γνωστό και χρησιμοποιούμενο επιστημονικό ερωτηματολόγιο προσωπικότητας είναι το Ερωτηματολόγιο των Δεκαέξι Παραγόντων Προσωπικότητας (16 PF ®) που ανέπτυξε πριν μισό περίπου αιώνα ο Dr. Raymond Cattell. Το 16 PF® αποτελεί παγκόσμιο μέτρο αναφοράς (International Standard) καθότι προσδιορίζει με ακρίβεια τις παραμέτρους διαμόρφωσης της ανθρώπινης συμπεριφοράς και τις πτυχές της προσωπικότητας των εξεταζομένων. Σήμερα χρησιμοποιείται η 5η έκδοσή του, εκσυγχρονισμένη και αναθεωρημένη. Εμπεριέχει 185 ερωτήσεις από τις οποίες προκύπτει η βαθμολόγηση στις 16 κλίμακες καθώς και συσχετισμοί μεταξύ συγκεκριμένων παραγόντων. Ο χρόνος συμπλήρωσης του ερωτηματολογίου είναι ελεύθερος. Συνήθως απαιτείται περίπου μία ώρα για τη συμπλήρωσή του.

Το τεστ προσωπικότητας 16 PF® χρησιμοποιείται εκτεταμένα και στους χώρους ανάπτυξης και οργάνωσης ανθρώπινου δυναμικού για την επιλογή προσωπικού ή για την ανάπτυξη ενός εργαζομένου εντός του οργανισμού. Χρησιμοποιείται επίσης και στην συμβουλευτική-ψυχοθεραπεία.

Ενδιαφέροντα

«Θα μου αρέσει η δουλειά που θα κάνω;»

Η μέχρι στιγμής έρευνα δείχνει ότι τα ενδιαφέροντα ενός ατόμου είναι σχετικά σταθερά στο χρόνο από την ηλικία 15 ετών και άνω. Μέσω ερευνών επίσης γνωρίζουμε ότι η γνώση (knowledge) επηρεάζει τη διαμόρφωση των ενδιαφερόντων του ατόμου ως προς την έκταση και την έντασή τους (depth & breadth) αλλά και ως προς το περιεχόμενό τους. Όμως συχνά σκεπτόμενοι το ενδεχόμενο να εργαζόμαστε για ώρες πάνω σε κάτι που μας φαίνεται κατά τ’ άλλα ενδιαφέρον, μοιάζει κουραστικό. Ποια είναι λοιπόν τα πραγματικά μου ενδιαφέροντα και πώς μπορούν να συνδεθούν με την επαγγελματική επιλογή; Ένα ερωτηματολόγιο ενδιαφερόντων μπορεί να παρέχει πολλαπλή βοήθεια:

  • Παρέχει γνώση γύρω από τα ενδιαφέροντα και τα ταξινομεί
  • Παρουσιάζει μη γνωστά επαγγέλματα
  • Αναδεικνύει τις διαφορές μεταξύ ενδιαφερόντων και εκδηλωμένων επαγγελματικών στόχων
  • «Μεταφράζει» τα ενδιαφέροντα σε επαγγελματικούς στόχους
  • Προκαλεί σκέψεις για τη σταδιοδρομία και την εξερεύνηση επαγγελμάτων
  • Αυξάνει το ρεαλισμό στους επαγγελματικούς στόχους
  • Διευκολύνει την επίλυση συγκρούσεων και τη λήψη αποφάσεων
  • Επιβεβαιώνει τις αποφάσεις που έχει ήδη πάρει κάποιος σε σχέση με την επαγγελματική του σταδιοδρομία

Ερωτηματολόγιο Ενδιαφερόντων

Το OVIS® (Ohio Vocational Interest Survey) παρέχει μια ερμηνευτική περιγραφή των κατηγοριών των επαγγελμάτων βάσει των ενδιαφερόντων ενός ατόμου. Η θεμελιώδης ταξινόμηση των επαγγελμάτων προκύπτει από την εξέταση του ποσοστού ενασχόλησης με τρεις παραμέτρους: Επεξεργασία δεδομένων (data), Επαφή με ανθρώπους (people), Χρήση πραγμάτων/ μηχανημάτων (things). Σύμφωνα με το ποσοστό – χαμηλά, μέτρια, υψηλά – στην καθεμιά από τις παραπάνω παραμέτρους προκύπτουν είκοσι τρεις κατηγορίες ενδιαφερόντων/επαγγελματικών κατευθύνσεων, οι οποίες εμπεριέχουν μεγάλο εύρος επαγγελμάτων. Παραδείγματος χάριν, η κατηγορία «Επικοινωνία» περιλαμβάνει επαγγέλματα όπως δημοσιογράφος, σεναριογράφος, ερευνητής ψυχολόγος, ανθρωπολόγος, βιβλιοθηκονόμος, κλπ. Άρα τα αποτελέσματα του ερωτηματολογίου ενδιαφερόντων καταδεικνύουν προτίμηση σε γενικές κατηγορίες και όχι σε συγκεκριμένα επαγγέλματα.

Ο χρόνος συμπλήρωσης του ερωτηματολογίου είναι ελεύθερος και συνήθως απαιτούνται 45 λεπτά ως μία ώρα.

Ικανότητες και Δεξιότητες

«Μπορώ να κάνω τη δουλειά που θέλω, ή που ήδη κάνω, καλά ή καλύτερα από άλλους;»

Αν και συχνά ικανότητες και δεξιότητες συγχέονται, οι ικανότητες, τις περισσότερες φορές, προκύπτουν ως αποτέλεσμα της κληρονομικότητας και του περιβάλλοντος στο οποίο μεγαλώνουμε. Μπορούμε να καλλιεργήσουμε μια ικανότητα και να την εξελίξουμε αλλά δεν μπορούμε ν’ «αποκτήσουμε» μια ικανότητα που δε διαθέτουμε. Οι δεξιότητες από την άλλη, μαθαίνονται μέσω της εξάσκησης. Έτσι, για παράδειγμα, κάποιος που θέλει να γίνει αρχιτέκτονας μπορεί να μάθει μέσω σοβαρής εξάσκησης να κάνει γραμμικά σχέδια, όμως δεν μπορεί ν’ αποκτήσει αντίληψη χώρου αν δεν έχει ή ικανότητα προσανατολισμού σχημάτων στο χώρο. Ένας αρχιτέκτονας χωρίς αυτές τις ικανότητες θα δυσκολευτεί ν’ ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της δουλειάς του καθώς και στο συναγωνισμό με συναδέλφους του που θα διαθέτουν αυτές τις ικανότητες.

Σχέση ενδιαφερόντων – ικανοτήτων

Προκύπτει συχνά, ενδιαφέροντα και ικανότητες να βρίσκονται σε αντίθετες κατευθύνσεις. Τι γίνεται σ’ αυτήν την περίπτωση;

Η επιστημονική έρευνα απαντά ότι τα ενδιαφέροντα καθορίζουν πού και με πόση ένταση θα κατευθυνθούν οι προσπάθειες ενός ατόμου, ενώ οι ικανότητες το επίπεδο της επιτυχίας του. Άρα οι άνθρωποι, μέσω της συμβουλευτικής επαγγελματικού προσανατολισμού, ενθαρρύνονται να επιλέξουν επαγγελματική κατεύθυνση όχι μόνο βάσει των ενδιαφερόντων ή των ικανοτήτων αλλά βάσει του καλύτερου δυνατού συνδυασμού αυτών. Να σημειωθεί ότι μια τέτοια επιλογή δεν προεξοφλεί από μόνη της την επιτυχία. Χρειάζεται συνεχής προσπάθεια και συμμετοχή σειράς παραγόντων για μια επιτυχημένη καριέρα.

Ερωτηματολόγια Ικανοτήτων

Μέσω μιας σειράς διαφορετικών τεστ ικανοτήτων επονομαζόμενων CAB® (Comprehensive Ability Battery) μετράμε την έμφυτη ικανότητα ενός ατόμου στην εκτέλεση όλων των βασικών λειτουργιών που απαιτούνται στην επαγγελματική ζωή. Τα CAB® αποτελούν μια συστοιχία από 13 τεστ που εξετάζουν:

  1. Μαθηματική ικανότητα
  2. Ικανότητα επαγωγικών συλλογισμών
  3. Κατανόηση μηχανικών αρχών και δεδομένων
  4. Αντίληψη χώρου
  5. Παρατηρητικότητα και ευχέρεια αναγνώρισης αντικειμένων
  6. Γλωσσική ικανότητα
  7. Ικανότητα παραγωγής ιδεών
  8. Πρωτοτυπία σκέψης
  9. Ικανότητα απομνημόνευσης με χρήση συνειρμών
  10. Ικανότητα απομνημόνευσης με μηχανικό τρόπο
  11. Ταχύτητα και ακρίβεια αντίληψης
  12. Επιδεξιότητα (συντονισμός ματιού – χεριού)
  13. Ικανότητα οργάνωσης ιδεών

Όλα τα τεστ χορηγούνται με χρονομέτρηση.

Τα τεστ ικανοτήτων CAB®, όπως και αυτό της προσωπικότητας, χρησιμοποιούνται εκτεταμένα και στους χώρους ανάπτυξης και οργάνωσης ανθρώπινου δυναμικού καθώς μετρούν με ακρίβεια και προσδιορίζουν με σαφήνεια τις ικανότητες του ατόμου.

Ο στόχος της αυτογνωσίας που κερδίζεται(γνωρίζω τα δυνατά και τα αδύνατά μου σημεία) είναι η καλύτερη δυνατή αξιοποίηση, βελτίωση και ανάπτυξη των δυνατοτήτων μας!

Αξίες

«Γιατί είναι σημαντικό για εμένα να κάνω αυτό το επάγγελμα;»

Οι αξίες αφορούν στα κίνητρα που μας ωθούν στην επιλογή ενός επαγγέλματος. Για κάποιον το χρήμα μπορεί να είναι το μεγαλύτερο κίνητρο ενώ για κάποιον άλλο οι νέες εμπειρίες και για έναν τρίτο η ανεξαρτησία.

Μέσα από ένα φύλλο ανάλυσης των επαγγελματικών αξιών το άτομο επιλέγει τις τέσσερις βασικές, κατά προτεραιότητα, αξίες που επηρεάζουν την επιλογή της επαγγελματικής του σταδιοδρομίας.

Logo Ειρήνη Ντάκου
Ψυχολόγος

Συμβουλευτική – Ψυχοθεραπεία
Επαγγελματικός Προσανατολισμός

Λέλας Καραγιάννη 18
163 42, Άνω Ηλιούπολη
Αθήνα

Newsletter

Γίνετε συνδρομητές
στο newsletter μας